Skip to main content
Το γεφύρι στην Πλάκα

Βγαίνοντας ο Άραχθος από ένα στενό φαράγγι ανάμεσα στο Ξεροβούνι και στα Τζουμέρκα, περνάει κάτω απ' το γεφύρι της Πλάκας -την αψίδα του θριάμβου του, για τον άθλο που επετέλεσε να χωρίσει με τα νερά του τα δύο βουνά- και κατηφορίζει για να δώσει ζωή στον κάμπο της Άρτας. Το γεφύρι της Πλάκας ήταν από τα πιο εντυπωσιακά κτίσματα στον Ελλαδικό χώρο.

Βρίσκεται σε μικρή απόσταση βόρεια της νέας σιδηρογέφυρας στον επαρχιακό δρόμο που ένωνε την Άρτα και τα Γιάννενα με τα Τζουμερκοχώρια, ακριβώς στα όρια των δύο νομών, οι οποίοι γι' αυτό και μοιράζονται ισότιμα την ομορφιά και την ιστορία του μνημείου.

Επρόκειτο για πελώρια μονότοξη κατασκευή που η θέα της και μόνο προκαλούσε το δέος και το θαυμασμό. Στα άκρα της είχε δύο μικρές "ανακουφιστικές" καμάρες για τη διοχέτευση του νερού σε περίπτωση πλημμύρας. Η αψίδα του είχε μήκος 40 μ, ύψος -απ' τον πυθμένα της κοίτης 20μ.- το δε πλάτος του τόξου στο ψηλότερο σημείο ήταν 3,20μ. Μας είναι άγνωστος ο χρόνος που πρωτοκτίστηκε το γεφύρι σ' αυτό το σημείο. Το βέβαιο είναι -και μαρτυρείται απ' τις πηγές- ότι το 1860 η γέφυρα γκρεμίστηκε λόγω πρωτοφανούς πλημμύρας. Βοήθησαν τότε όλα τα Τζουμερκοχώρια και με τη δωρεά ενός Λούλη -Κατσανοχωρίτη ευεργέτη- ανακατασκευάστηκε. Βιάστηκαν όμως οι μαστόροι να βγάλουν τα καλούπια πριν στεγνώσει το αμμοκονίαμα στους αρμούς κι έτσι η γέφυρα σωριάστηκε πάλι. Το 1866 άρχισαν οι εργασίες κατασκευής νέας γέφυρας, αυτής που σωζόταν μέχρι πρόσφατα. Οι εργασίες κράτησαν 2 χρόνια. Επειδή το φθινόπωρο του 1868 οι βροχές άρχισαν νωρίς και φοβήθηκαν οι μαστόροι μήπως το ρεύμα του ποταμού παρασύρει τα ξύλινα καλούπια και μαζί και το κτίσμα, αφαίρεσαν τα καλούπια λίγο νωρίτερα απ' το κανονικό κι έτσι το γεφύρι παρουσίαζε μια ελαφρά απόκλιση.

Στην ανατολική άκρη του γεφυριού υπήρχε τούρκικο φυλάκιο, και έγιναν πολλές μάχες στα χρόνια της επανάστασης για την κατοχή αυτού του μοναδικού -τότε- περάσματος. Η πρώτη και κυριότερη μάχη έγινε στις 27 Ιουλίου 1821 με πρωταγωνιστές, το Μάρκο Μπότσαρη, το Γώγο Μπακόλα, το Γιαννάκη Κουτελίδα και τον Κώστα Ράγκο. Απ' το 1881 μέχρι το 1913 το γεφύρι αποτελούσε το σύνορο ελεύθερης και τουρκοκρατούμενης Ελλάδας. Το 1944 υπογράφηκε εκεί η συμφωνία μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ για οριστική κατάπαυση των εχθροπραξιών.

736a

Δυστυχώς σήμερα το ιστορικό γεφύρι δεν υπάρχει πλέον, μετά την κατάρρευσή του το Φεβρουάριο του 2015, έρμαιο των καιρικών φαινομένων αλλά και της αδιαφορίας των αρμόδιων φορέων για τη συντήρησή του. Ακόμη κι αν αποκατασταθεί θα στερείται της αίγλης και ιστορικότητος του πρωτοτύπου.